تراکم سطحی خاک
شرح روش و مبانی آن
وقتی که خاک، سست یا مرطوب است، اصلاح سطحی آن با تراکم موجب افزایش باربری می شود. تراکم موجب خروج هوا یا کاهش تخلخل خاک میگردد، لذا وزن مخصوص آن افزایش می یابد و خاک اصلاح می شود.
دامنه کاربرد
تأثیر تراکم سطحی با غلتک، معمولاً کمتر از 0.5 متر است. تراکم سطحی در رس یا لای به طور معمول اثر مهمی ندارد اما ممکن است کف گو دبرداری های انجام شده در رس سفت یا سنگ نرم را به دلیل سست شدن در اثر حفاری کوبید. تراکم سطحی با غلتک در محوطه بندری و ساحلی برای سازه های دریایی قابل استفاده است و نمی توان از آن در آب استفاده کرد. البته استفاده از بشقاب کهای ارتعاشی برای تراکم سطحی کف بستر دریا به کار می رود (1986 ،Gerwick)
معایب و مزایا
انواع غلتکهای متداول در خشکی برای تراکم سطحی، در دریا نیز قابل استفاده می باشد. ولی تراکم سطحی بستر دریا با استفاده از بشقاب کهای ارتعاشی مطابق شکل زیر مقدور است. اصول تراکم خاک در زیر سطح آب و در خشکی مشابه م یباشد. نکات مهم ذیل باید برای تراکم خاکها در ساحل مد نظر قرار گیرد:
- خاکهای خیلی درشت دانه یا خاکهای خوب دانه بندی شده با کمتر از ( 4%) ریزدانه به رطوبت زمان تراکم حساس نیستند ولی در خاکهای رس، لای و ماسه مقدار رطوبت در زمان تراکم مهم است.
- وجود ذرات خیلی درشت موجب عدم تراکم خاک م یگردد. برای تراکم خاک در خاکریزهای معمولی، حداکثر قطر دانه به 7.5 سانتی متر یا نصف ضخامت هر لایه محدود شود.
- مواد آلی و گیاهی و همچنین تمام مصالح زوا ل پذیر باید قبل از تراکم برداشته شوند. ریشه قطور گیاهان نیز باید درآورده شود، اما برداشت ریشه های مویی لازم نیست.
کنترل و نظارت
- یکنواختی روش تراکم و تعداد عبور وسیله متراکم کننده، کنترل می گردد. چنان چه روش کار یکنواخت باشد می توان با اندازه گیری تراکم محلی به کنترل تراکم پرداخت. اندازه گیری مستقیم تراکم در دریا مشکل است.
- تعداد آزمایش اندازه گیری تراکم محلی بستگی به اهمیت کار دارد و در خشکی معمولاً از یک آزمایش در هر 400 الی 800 متر مربع متغیر است.
- روش ساده تر تراکم در خشکی عبارت از عبور غلتک چرخ لاستیکی یا هر وسیله دیگر عملیات خاکی با چرخ لاستیکی و بررسی چشمی اثر عبور چرخ است. نقاط ضعیف با این کار شناسایی می گردد.